Tosyalı Holding’in devasa Cezayir yatırımı ve gelecekle ilgili yol haritası yaygın basının sayfalarında geniş yankı buldu. Hürriyet, Milliyet, Sabah, Dünya ve daha birçok gazetenin ekonomi sayfalarına taşınan ve yazarların kaleme aldığı Tosyalı’nın Cezayir yatırımı göz kamaştırıyor.
‘Cesaret’ vurgusu yapılan yazılarda bundan 10 yıl önce, Türkiye’de ve bölgede demir-çelik pazarının iddialı oyuncusu olmayı kafasına koyan Tosyalı Ailesi’nin “Afrika rüyası” ve stratejik hamleleri gündeme oturdu. Tosyalı Algerie bu yıl 5 milyar dolarlık, 2018 sonunda da 10 milyar dolarlık şirket değerini (Deloitte raporu) yakalama yolunda emin adımlarla ilerliyor.
“Rakipler bir bir ülkeden giderken biz Cezayir’de yüzde 100 Türk sermayeli Türk şirketi olarak yatırımlarımızı sürdürdük” diyen Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, aradan geçen 10 yıllık sürede bunun meyvelerini topladıklarını söyledi.
CEZAYİR’DE ÇELİK YATIRIMI 6 MİLYAR DOLARI GEÇECEK
Tosyalı Holding gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışı yatırımlarıyla Türkiye’yi gururlandırıyor. Demir-çelik sektörünün lider oyuncularından Tosyalı, Türkiye ve Cezayir’deki yatırımlarıyla iki yıl içinde dünyada ilk 20 üreticiden biri olacak. Tosyalı, Osmaniye’den sonra İskenderun’a 2.5 milyon tonluk yeni bir çelik fabrikasının temelini 6 ay içinde atmaya hazırlanıyor. Cezayir’de birinci ve ikinci fazın ardından şimdi de 3’üncü fazı tamamlıyor, 4’üncü faza başlıyor. 5 yıl içinde Cezayir’de toplam 8 milyon ton üretim yapar hale gelecek. Şu anda 1.2 milyar dolar olan cirosunu da 5 milyar doların üzerine çıkaracak. Türkiye ve Cezayir’deki yatırımların tamamlanmasıyla Tosyalı’nın toplam cirosu ise 10 milyar dolara ulaşacak.
TÜRKİYE’NİN YURTDIŞINDAKİ EN BÜYÜK SANAYİCİSİ
Hürriyet Gazetesi yazarı Vahap Munyar, Tosyalı Algerie yatırımı hakkındaki izlenimlerini aktarırken, “Cezayir’e çelik yatırımı 6 milyar doları geçecek” başlığını kullanırken, Sabah Gazetesi Ekonomi Yazarı Şeref Oğuz ise Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı’dan, “Demir Çelik Mimarı” diye söz etti. Dünya Gazetesi’nden Hakan Güldağ ise “2020 yılında dünyada ilk 20’ye girecek” dediği yatırımın mimarı hakkında, Milliyet’ten Şükrü Ardaç ise “Cezayirli Fuat Paşa” başlığını manşete taşıdı.Tam sayfa verilen haberlerde, ”Cezayir’e 6 milyar dolar yatırarak bir Türk firmasının en büyük yurtdışı operasyonuna imza atan Tosyalı’nın firma değeri yıl sonunda 10 milyar doları bulacak” vurgusu ön plana çıkıyor. 65 yıl önce soba borusu üretimi ile başlayan Tosyalı’nın hikâyesi, Türkiye’nin en büyük demir çelik fabrikalarıyla devam etti. Şirket şimdi de 6 milyar dolarlık yatırımla Türkiye’nin yurtdışındaki en büyük sanayicisi oluyor.
EN BÜYÜK YATIRIM
Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, Cezayir’in petrokimyadan bu tarafa en büyük sanayi yatırımı Tosyalı Algerie için şu ana kadar 2 milyar 250 milyon doları aşan bir yatırım yaptıklarını söyledi. 2010’da başlayan Cezayir macerasının, fabrikanın dördüncü fazının 2 milyar doları aşan bir yatırımla devam edeceğini söyleyen Fuat Tosyalı, “Dördüncü faz 2 ikişer milyar dolarlık iki modülden oluşacak. Biz dördüncü etabı 2 milyar dolar diye açıklıyoruz. Yatırımlarımızın toplamı 6 milyar doları geçecek” dedi.
2018 sonunda üçüncü etap yatırımlarını tamamlayacaklarını belirten Tosyalı, yatırımı “Türkiye’nin yurtdışındaki en değerli varlığı” olarak değerlendiriyor.
Tosyalı, “Madenden, cevherden çelik üretimine başlamış olacağız. Bu aynı zamanda bir Türk şirketinin yurtdışındaki madende yine en büyük yatırımı. Türkiye içinden de özel sektörün sıfırdan yaptığı bir maden yatırımı yok. Kardemir, Erdemir, İsdemir hep devlet yaptı. Sonra özelleştirildi. Bunu ilk defa biz yaptık. Şu an burada kurduğumuz spiral boru fabrikası; özellikle hem Cezayir’in hem de Afrika’nın bütün petrol, doğalgaz ve su iletim hatlar için boru üretecek kapasitede olacak. Birçok projeyi de takip ediyoruz” şeklinde konuştu.
İHRACAT BAŞLIYOR
Afrika’nın geleceğine çok güvendiğinin altını çizen Tosyalı şunları söyledi: “Cezayir kalkınmakta olan ülkelerin önde gideni. Dünyadaki bütün ekonomik türbülanslara rağmen kendi hidro karbür kaynakları sayesinde etkilenmiyor. Ekonomik manada iyi de yönetildiği için gerçekten büyüme hızını azaltmadan sürdüren bir ülke. İstikrarlı bir siyasi yapısı var. Geçmişte Arap baharı gibi siyasi gelişmelerden de etkilenmedi, stabil durumunu hep korudu. Şu an ihracat yapacak kapasitemiz yok. Üretimimizi zaten iç piyasada tüketiyoruz. Ama 2018’den itibaren Afrika’nın alt taraflarındaki sahraaltı Afrika’da mal verebilecek duruma geleceğiz. İnşaat demiri ve filmaşin satacağız.”
TEK BAŞINA ERDEMİR’DEN BÜYÜK OLACAK
Üçüncü fazı limanıyla 14 km’lik konveyör hattıyla 2018 sonunda üretime alacaklarını söyleyen Tosyalı, “Dördüncü faz da tamamen yassı tesisler var. 1.2.3’üncü etap yatırımımızda toplam 4 milyonu aşan bir kapasitemiz var. Bunun içinde 3.5 milyon ton çubuk demir üretimi, 600 bin tonu da filmaşin oluyor. İkinci etapla birlikte spiral boru tesisimiz devreye giriyor.
1 milyon tonun üzerinde kapasitesi olan mega bir boru tesisimiz. Dördüncü etapta 5 milyon tonluk süper bir sac haddesi kuruyoruz. Bu tesis tamamen yassı ürünler üretecek. Otomotiv, beyaz eşya boru endüstrisinin ihtiyaç duyacağı hem rulo saclar hem levha saclar üretecek bir haddehane yapılacak ilk etapta. Mesela tek başına İsdemir’den, Erdemir’den büyük olacak orası” şeklinde konuştu.
TÜRKİYE 36 MİLYON TONU GEÇTİ
Türkiye’de bu yıl çelik üretiminin 36 milyon tonu geçtiğini belirten Tosyalı, 2015’te 30 milyon tonun altına düştüğünü de vurguladı. Son yılların en kötü döneminin 2015 olduğunu söyleyen Tosyalı, “2016’da 33 milyon tona çıktı. Bu sene de 36 milyon tonu geçti. Bu çok güzel bir rakam. Gittikçe de artacaktır. İhracat da çok arttı. Mesela Tosyalı olarak bu seneki ihracatımız 10’uncu ay itibariyle 450 milyon doları geçti. Hedefimiz 500 milyon doların üzerinde tek başımıza yılı kapatmak. Yüzde 30’dan fazla ihracatımız var” şeklinde konuştu.
ŞİRKETİN DEĞERİ İKİYE KATLANACAK
Bu seneyi 1.2 milyar dolar ciro ile kapatmayı hedeflediklerini de söyleyen Tosyalı, öz kaynaklarının ise 750 milyon doları geçtiğini belirtti. Tosyalı, Cezayir’in, Fransa Deloitte tarafından denetlendiğini belirterek, “Bilançolarımız her şeyimiz bizim burada girdimiz çıktımız cebimizdeki harçlığa kadar kayıt altında. Buna göre değer, 31 Aralık 2016 rakamlarımıza göre borcundan arındırılmış hisse değeri 5 milyar 25 milyon dolar. Fransa Deloitte tarafından da onaylandı ve Türkiye’de kayıt oldu. Gelecek sene buranın çarpanı 10 milyar dolar bir değere ulaşacak. Türkiye’deki ciromuz yıl sonu 2 milyar doları geçecek. 2019’da da 2.5 milyarı bulacak.
8 milyon ton üretim yapan bir yerin cirosu 5 milyar dolar olacak inşallah. Ciromuz da 5 milyar dolar olacak” değerlendirmesinde bulundu.
DEMİR ÇELİK MİMARI
Tesislerin tamamlanınca dünyada ilk 25 arasına gireceğini söyleyen Tosyalı, “Beş senede tüm proje tamamlanır. Dünyada en büyük 70 milyon tonluk üretim var. Afrika’daki yatırımla sağlı sollu sahranın batısına da doğusuna da ulaşacağız. Bir tarafa Süveyş Kanalı’ndan geçmek çok kolay. Burada da Cebeli Tarık’tan inmek çok kolay. Bölge ülkeleriyle 4-5 ülkeyi kapsayan anlaşmalar var. Onlardan bir tanesiyle 4-5 ülkeye hakim olacak konumda bir şeyler yapmayı planlıyoruz” dedi. Sektörde 2015 yılında bir konsolidasyon yaşandığına, iflas ertelemelerin olduğuna dikkat çeken Tosyalı, “Çin’de birçok şirket kapandı. Türkiye’de de birkaç firma sektörün dışında kaldı. Onun haricindeki şirketler güçlü şirketler. Türkiye’de uzun yassı üretim dengesi de son 4-5 yılda yerine geldi” dedi.
AFRİKA RÜYASI GERÇEK OLUYOR
Bundan 10 yıl önce, Türkiye’de ve bölgede demir-çelik pazarının iddialı oyuncusu olmayı kafasına koyan Tosyalı Ailesi ile o tarihte Cezayir’le 30 yıllık ticari deneyimi olan Topçuoğlu Ailesi, “Afrika rüyası” denilebilecek ortaklığı kurmaya karar verir. Yüzde 80 Tosyalı, yüzde 20 Topçuoğlu sermaye yapısıyla kurulan şirket, Cezayir yatırımının hemen ardından ülkede yaşanan hareketlikte diğer yabancı rakipleri gibi “Cezayir’den çıkmayı” değil, “yatırıma devam etmeyi” tercih eder. Aslında bu yıl 5 milyar dolarlık, 2018 sonunda da 10 milyar dolarlık şirket değerini (Deloitte raporu) yakalama yolunda emin adımlarla ilerleyen “Tosyalı Algerie” yatırımının sırrı da işte o günlere dayanır.
DEVLER GEÇ KALDI
Bu sayede yatırım yaptıkları dönemde dahi boşalan iç pazarda muazzam iş hacmini yakaladıklarını belirten Tosyalı, şimdilerde özellikle Avrupalı otomobil devlerinin üretime başladıkları Cezayir’de büyük oynadıklarını anlattı. Yeniden ülkeye yatırım yapmak isteyen ve Tosyalı’ya rakip olacak devlerin pazara girişte yüzde 51 Cezayirli ortak şartına uyma zorunluluğu ise ellerindeki en güçlü kart. Türkiye’nin İzmir’i denilebilecek deniz kenarındaki bu bölge doğalgaz yüklü ülkenin dışarıya açılan noktası konumunda. Tosyalı’nın yatırımı ise gerek denizden gerek karadan ülkeye ve Afrika’ya erişimde kilit konumda.
İSKENDERUN’A 2.5 MİLYON TON KAPASİTELİ TESİS KURUYORUZ
Türkiye’deki sermayenin ve işlerim apayrı olduğunu belirten Tosyalı, sermaye ve kredi üzerinden yatırımın finanse edildiğini belirtti. Fuat Tosyalı, “Şimdi biz Osmaniye’yi doldurduk. İskenderun’da yeni bir tesis yapıyoruz. 2’nci Organize’de. Liman bitmek üzere; kazıklar çakıldı, beton dökülüyor. Yılda 2.5 milyon ton çelik üretim kapasiteli çok işlevsel bir tesis. Türkiye’nin ithalatının tamamını ikame edecek. Alaşımlı çelikler, cıvatalık, halatlık, yaylık çelikler… Kord çeliği… Orada 1 milyon tonun üzerinde ithalatı var Türkiye’nin. En az 500 milyon dolar. Türkiye’de vakumu olan tek çelikhane olacak. Bütün partikülleri ve gazları emiyorsunuz. Damıtılmış, arıtılmış, ince, kıl gibi çelik üretebilecek kıvama getiriyorsunuz. Mesela lastiklerin kord çeliklerinde o kıl gibi çelik kullanılıyor. Altı aya kalmadan kazmayı vururuz” diyerek, şöyle devam etti:
“Bütün altyapısı hazır. 20 ay gibi bir sürede de bitiririz. Normal şartlarda milyar dolarlık yatırım olurdu. Ama 500 dönüm arazisi zaten bizde. 100 küsur milyon dolarlık limanı da bitmek üzere. Bundan sonra biz oraya 300 milyon dolar harcarız. Ama sıfırdan başlasanız bugün en az 1 milyar dolarlık yatırım. Cirosu da nereden baksanız 2 milyar dolar olur…”
GÜNLÜK HESAPLAR
“Dolardaki hareketlilik ve piyasalardaki dalgalanma işlerinizi etkilemiyor mu?” sorusu üzerine Tosyalı, şu yanıtı verdi: “Günlük hesaplarla yatırım yapmam ben hedeflerime göre yatırımlarıma giderim. Ben dünyanın bütün para birimleriyle oynuyorum.
Japonlarla Yen, Çinlilerle Yuan, buraya geliyorum Dinar bu bir sepet eninde sonunda orada kaybederken burada kazanıyorum. Eğrisi doğrusuna denk geliyor.”
‘BENİM TASARIMIM’
“50 yıllık deneyimimle tüm tesisi ben tasarladım, başka bir örneği yok. Tabii mühendisliğine karışmam” diyerek bu alandaki tecrübesini konuşturan Fuat Tosyalı, “Tesisler, 2018 sonunda madenden, cevherden çelik üretimine başlamış olacak. Bu aynı zamanda bir Türk şirketinin yurtdışındaki en büyük yatırımı” ifadelerini kullandı. Tosyalı şöyle devam etti: “1, 2 ve 3’ncü etap yatırımla 4 milyonu aşan bir kapasitemiz olacak. 1 milyon ton kapasiteli mega boru tesisimiz geliyor, yılda bir TANAP’a yetecek boru üretimi demek. 4’ncü etapta 5 milyon tonluk süper bir sac haddesi kuruyoruz. Otomotiv, beyaz eşya boru endüstrisinin ihtiyaç duyacağı hem rulo saclar hem levha saclar üretecek. Mesela tek başına İsdemir’den, Erdemir’den büyük olacak orası.”
GELECEK AFRİKA’DA
“Biz Afrika’nın geleceğine çok güveniyoruz” şeklinde konuşan Alp Topçuoğlu, “Cezayir kalkınmakta olan ülkelerin önde gideni. Dünyadaki bütün ekonomik türbülanslara rağmen kendi hidro karbür kaynakları sayesinde etkilenmiyor. Ekonomik manada iyi de yönetildiği için büyüme hızını azaltmadan sürdüren bir ülke. İstikrarlı bir siyasi yapısı var. Geçmişte Arap baharı gibi siyasi gelişmelerden etkilenmedi, stabil durumunu hep korudu” dedi.
Bu noktada Fuat Tosyalı, “Sahraaltı Afrika’da bizimle birlikte yatırım yapmak isteyen şirketler var. Avrupalı ve Asya’dan lokal ortaklıklara bakıyoruz. Buradaki başarıyı görüp bize teklifler veriyorlar. Önümüzdeki sene 2 tanesini somutlaştırmayı düşünüyoruz” görüşünü paylaştı. Haber: Yılmaz AKPINAR
