Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, bir grup gazeteciyle hafta sonunda Tosyalı Cezayir’in kurulduğu liman şehri Oran’a gitti. Haber Türk Yazarı Abdurrahman Yıldırım, dünyada tek olan demir çelik yatırımlarını içeren başarı öyküsünü kaleme alırken, Cezayir yatırımının ticaretin ötesine geçen bir boyut olduğunu belirten Fuat Tosyalı’nın şu sözlerini öne çıkardı; “Bir süre önce ‘Cezayir’de yatırım yapıyorsunuz, oradaki karınızı transfer edebiliyor musunuz’ diye soruldu. Ne cevap vereyim diye düşündüm, kendimi sorguladım. Ben yurt dışı yatırımı, para kazanacağım da, getireceğim diye yapmıyorum.
Şöyle düşünün: Evleniyorsunuz, bir çocuğunuz oluyor. Yemiyor yediriyor, içmiyor içiriyor, giymiyor giydiriyorsunuz. En iyi okullarda okutuyor, onun için borçlanıyor, her şeyi yapıyorsunuz. Niye, ayaklarının üstünde dursun diye… Sonra üniversitesini bitirtiyor, işini kurduruyor, evlendiriyorsunuz. Ne için? Çalışacak, para kazanacak, bana getirecek, bani bakacak diye mi? Hayır. Eğer akıllı bir evlatsa ayaklarının üzerinde duruyor, kendi geçimini sağlıyor, ‘Babam gelmiş’ diyerek baş köşede oturtuyor, mutlu bir şekilde sizi yolcu ediyorsa bütün bu emeklerinizin karşılığını alıyorsunuz. Ben buradaki yatırımlarımı evladım gibi görüyorum. Beni iyi karşılıyor, yediriyor, içiriyor, ağırlıyor, kime gitsem hayırlı bir evlat diyor. Sağ olsun. Bu evladınızdan çok memnunum, karşılığını böyle alıyorum.”
TOSYALI CEZAYİR 17 BÜYÜK FABRİKADAN VE BİR LİMANDAN OLUŞUYOR
Fuat Tosyalı yatırım hakkında bilgi verirken, şu bilgileri aktardı; “Halen 6 milyon ton üretimi kapasitesi olan ve son kısım yatırımı tamamlandığında yılda 9,5 milyon ton yassı ve uzun mamul kapasitesine çıkacak Tosyalı Algerie (Cezayir) Afrika’nın en büyüğü ve dünyanın önemli entegre demir-çelik merkezlerinden biri olmaya aday.
Tosyalı Cezayir aslında bir fabrika değil, tam 17 büyük fabrikadan ve bir limandan oluşan büyük bir sanayi sitesi gibi. Tam 5 bin dönüm alan üzerine kurulu ve çalışan sayısı 6.500.
Şimdiye kadar yapılan yatırımların toplamı 6.5 milyar dolara ulaşmış. Yıllık ciro ise 3.5 milyar dolar, bunun 1 milyar doları ihracat. 2026’da tamamlanacak 5.Etap yatırımla birlikte bu rakam 8 milyar dolara çıkacak. Çalışan sayısı da 8 bine ulaşacak. 650 milyon dolar özkaynakla başlayan Cezayir yatırımı 10 yılı aşkın sürede elde edilen karların yeniden yatırıma yönlendirilmesiyle birlikte 1.5 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşmış durumda.
YOK EDİCİ REKABET
Gezi boyunca soruları yanıtlayan Fuat Tosyalı yatırımın başlangıcında konteynerlere çekecek elektrik bulmakta dahi zorluk çektiklerini belirtirken “Bu ülkenin kaderiyle kaderdaş olduk, avcı olmadık. Bu yüzden de saygı duyulduk ve saygı duyduk” dedi. Dünyanın hiçbir yerinde işlerin kolay olmadığını belirten Fuat Tosyalı şunları söyledi: “Demir çelik tesisi kurmak elbette zor. Ama kurduktan sonra onu rakip şirketlere karşı korumak daha da zor. Artık demir çelik sektöründe karşımızda kıyasıya rekabet edenler yok, yok edici rekabet var. Bu rekabete ancak çok doğru lokasyon yatırımları yaparak ve entegre tesis kurarak karşılık verebilirsiniz. Bu açıdan bakınca Akdeniz havzası Avrupa’nın çelik tedarik merkezi haline geliyor. Doğalgazı tedarik edebileceğimiz her yerde rekabeti koruyoruz. Biz daha fazla büyümeyeceğiz. Ama dünyada kapasite kaybı bekliyoruz. Büyükler küçüleceğinden biz öne çıkacağız. İşimiz bugünü doğru okumak değil. Mutlaka yarını doğru okumamız gerekiyor. Cezayir’e geldiğimizde globalizasyonun bir gün tersine döneceğini biliyorduk.”
AVRUPA’YA YEŞİL ÇELİK İHRACATI
Eylül ayında devreye giren yüksek kalite çelik üreten ikinci DRI (doğrudan indirgenmiş demir) tesisi ile Tosyalı Cezayir doğal gaz kullanımını üçte bir düzeyinde azaltarak verimliliği artırmış. Zenginleştirme yatırımı verimlilik açısından önemli olduğu kadar stratejik de. Çünkü daha az madenle daha çok üretim yaparak madenin kıt olduğu yerlerde veya zamanlarda üretimin devam ettirilmesini sağlıyor. Tosyalı Cezayir’de 1 milyar dolarlık yatırımla geleceğin otomotiv endüstrilerine yönelik özel kalite çelik de üretilecek. Otomotivde ve silolarda kullanılan korozyon dirençli çinko-alüminyum-magnezyum kaplamalı çelik özellikle Avrupalı üreticileri tarafından tercih ediliyor. Cezayir Tesisindeki tüm üretimler karbon salımında uluslararası kabul değerlerinin çok altında ve bu sayede AB Yeşil Mutabakatıyla sınırda karbon vergilerinin uygulanması halinde Cezayir’den Avrupa’ya yeşil çelik ihraç edebilecek.”
‘OYUNDA DÖRT GÖZÜNÜZ AÇIK FIRSAT KOVALAYACAKSINIZ’
Fuat Tosyalı’ya sorular ve yanıtları şöyle; Böyle bir yatırımın ideal geri dönüş süresi nedir, 10 yılı geçiyor mu? ”Şimdi artık şartlar o kadar değişti ki, istediğiniz kadar hesap kitap yapın, tutmuyor. Sizin dışınızda bir dünya var. Önceleri derdimiz Ukrayna ve Rusya’ydı. Onlardan çok mal gelirdi. Sonra Çin başladı. Yani istediğiniz kadar düşünün, fizibiliteyi yapın, kurgulayın. Sizin dışınızda dünyada birileri her an atak halinde. Bir kere müşteri stabil değil, değişkenlik gösteriyor. Tam Avrupa için bir şey yapıyorsun, bakıyorsun hemen bir sınırlama getiriliyor. Ya da başka bir alan açılıyor önünüze. Önemli olan devamlı oyunun içerisinde, dört gözünüz açık fırsat kovalayacaksınız. Yani hiç öyle kurguyla planla yapılacak gibi değil.
DEMİR ÇELİK SEKTÖRÜNDE TEŞVİK SİSTEMİ NASIL?
Türkiye’de zaten teşvik hiç yok. Teşvik 25 yıl, Gümrük Birliği’nden dolayı sıfırdır. Avrupalılar Türkiye’deki çelik endüstrisini kendilerine rakip gördükleri için, hiçbir şekilde demir çelik sektörü teşvik edilmeyecek demişler. Türkiye tarafı da kabullenmiş. Onun için ne doğrudan ne dolaylı hiçbir şekilde teşvikten yararlanamayız. Bütün teşvik kararnameleri çıkarken en altında bir cümlede ‘demir çelik sektörü hariç’ der.
KAPASİTE KULLANIMINI TÜRKİYE’DE NASIL, BURADA NASIL?
Türkiye’de demir çelik sektörünün kapasite kullanımı oldukça düşük. Özellikle yurt dışından ithal ürünlerin baskısıyla yüzde 60’ları ancak yakalayabiliyoruz. Cezayir’de ise kapasiteyi tam kullanıyoruz. Yani yüzde 100’e varıyor. Üç vardiya şeklinde çalışıyoruz. Cezayir’in iç tüketimini karşıladıktan sonra yılda yaklaşık 1 milyar dolar kadar da ihracat yapıyoruz. Burada şu an 6 milyon ton civarında üretim yapıyoruz. Bunu 600 dolardan çarparsak yıllık 3.5 milyar dolar ciro eder. Kredilerimizi tamamen Cezayir’in finans sisteminden sağladık ve yine buranın imkanlarıyla bu kredileri kapattık. Zaten buraya dışarıdan kredi getiremezsiniz. Burada yapılacak yatırımlar buraların bankaları tarafından finanse edilir. Ama bize geçen sene Dünya Bankası (IFC) ile Afrika Kalkınma Bankası ve Fransa Kalkınma Bankası( Proparco) personel, çevre politikalarımız ile teknolojik seviyelerimiz açısından ilk defa Cezayir’deki bir özel sektör kuruluşu olarak bize 500 milyon dolar büyüklüğünde kredi çıkardı. Ancak Cezayir devleti buna teşekkür etmekle yetindi. Otomobil çeliği üretimi için yatırımımız devam ediyor. Büyük bir kısmını buradaki karımızdan öz kaynak olarak koyuyoruz. Kullandığımız kaynak 650 milyon dolar. 1 milyar dolar civarında yatırım yapıyoruz. Yüksek bir öz kaynak oranıyla yapıyoruz bunu. Yanlış bilmiyorsam burası hem Türkiye’nin yurt dışındaki en büyük özel sektör yatırımı, hem de Cezayir’in en büyük yabancı sermaye yatırımı oluyor. Biz aynı zamanda Cezayir’in en büyük özel sektör sanayicisiyiz.“ Bu gezi nedeniyle Fuat Tosyalı’ya aklıma gelen soruyu soruyorum: Acaba Tosyalı Cezayir’i halka açmayı mı planlıyorsunuz? “Hayır” diyor. “Bizim oralarda bir söz vardır. ‘Köyün en güzel kızı da olsan arada bir çeşme başında kendini göstereceksin ki evde kalmayasın.’
CEZAYİR’E YERLEŞEN 5 BİN TÜRK ŞİRKETİNDEN 500’Ü BİZİMLE ÇALIŞIYOR
Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, Cezayir’e yaptıkları yatırımla ülkeden Türk şirketleri için bir eko sistemin oluşumunun kapısını açtıklarını belirtti: Cezayir’de irili ufaklı yatırım yapan, faaliyet gösteren Türk şirketlerinin sayısı 5 bine ulaştı. Bunlardan 500 kadarı Tosyalı Algeire ile çalışıyor. Yani, bizim için üretim yapıyor veya hizmet veriyorlar.
HABER MERKEZİ
