Bir kişinin, başka birini düzenli ve kasıtlı olarak rahatsız etmesi, incitmesi, korkutması veya zarar verecek eylemlerde bulunması olarak tanımlanan zorbalık kavramı, günümüzde özellikle sosyal medyada yoğun bir şekilde yaşanmaktadır. Dijital ortam aracılığıyla rahatsızlık verme durumu olarak tanımlanan olan siber zorbalık, özellikle gençler arasında daha yaygın durumdadır. Bu gibi durumlar bireylerin dijital kaynaklardan özgürce yararlanmasını engellediği gibi psikolojik ve fiziksel rahatsızlıklara da yol açabilmektedir.
Kendini farklı şekillerde gösterebilen siber zorbalık davranışlarının birkaçı şu şekildedir:
Bireyin kişisel bilgilerini, videolarını ve fotoğraflarını yayınlama,
Birey hakkında küçümseyici, aşağılayıcı, çirkin paylaşımlarda bulunma veya aşağılayıcı söylentiler yayma,
Sahte hesaplarda bireyin fotoğraflarını, kişisel bilgilerini vs. kullanma,
Birini bıktırıcı düzeyde takip ederek tacizde bulunma,
Dijital oyun üzerinden hakaret ve dışlama.
Bu durumlar mutsuzluk, utanç ve öfke gibi duyguları göstermesinin yanı sıra olağan dışı bir fiziksel yorgunluk, uyku bozukluğu, baş ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel belirtiler de gösterebilir. Öğrencilerde, okula gitmekte isteksizlik ve akademik performansta azalma, isteksizlik görülebilir.
SİBER ZORBALIKTAN NASIL KORUNURUZ?
Maruz kalınan bu davranışı zorbalığı uygulayan kişi de dahil olmak üzere kimsenin hak etmediğini bilmeliyiz. Kişinin kendisi hakkında yapılan yakışıksız paylaşımları kanıtlamak için çaba sarf etmesine gerek olmadığını, çoğu zaman bu zorba davranışlara cevap vermeye çalışmanın hem yıpratıcı olabileceğini hem de davranışı gösteren kişiyi daha çok teşvik edebileceği bilinmelidir.
Özellikle çocuklar için yaşanılan bu sorunların üzerine konuşmak ise kritik düzeyde öneme sahiptir. Onlar için kolay olmasa da konuşmak, yaşanılan bu zorluğu paylaşmaya ve taşıdıkları yükü hafifletmeye yardımcı olacaktır. Öte yandan sahip oldukları çaresizlik ve güvensizlik hislerine karşı onları ne kadar sevdiğimizi, değer verdiğimizi anlatabiliriz; yanlarında olduğumuzu, çözümün mümkün olduğunu, yardım edebileceğimizi belirtebiliriz.
Psikolog Ece DALYAMAN
RYC PSİKOLOJİ DANIŞMANLIK MERKEZİ 05077416569