İskenderun Belediyesi MHP Meclis Üyesi İbrahim Yavuz yazdı..
30 Ağustos Zafer bayramı!
26 Ağustos 1922’de Afyon Kocatepe de başlayan Başkomutanlık Meydan Muharebesi sinin Zaferle taçlandırıldığı 30 Ağustos gününün 100. Yıl dönümü. Seferberlik, sayısız şehit, kuvvacılar, düzenli ordu ve zafer. Genelde iman kaynaklı hatıratların anlatıldığı belgeseller, kitaplar, filmler, tiyatrolar…
Üç dinin kesiştiği ve bu Dinlerin mensuplarının yüzyıllardır kardeş bir şekilde yaşadığı Hatay’da, gayri müslimlerin kurtuluş savaşına katkısından bir kesit, bir kahraman anlatmadan, onun biyografisine değinmeden olmazdı.
Papa Eftim!
Atatürk’ün deyimiyle Baba Eftim. 1884 Yozgat Akmağden doğumlu ilk adı Pavli Karahisarlıoğlu olan bir Türk. Peki milli mücadele ile yolu nasıl ne zaman kesişti?
İşgal yıllarında Fener Rum Patrikhanesi, Osmanlı’nın aciz durumundan faydalanarak Anadolu’nun yeniden Rumlaşması için faaliyete başlar. Patrikhane, Papa Eftim’e gönderdiği talimatta ‘çeteciliğe önem vermesi, asayişin ihlali için çalışması ve daima Müslümanlar ve hükümet aleyhinde şikayette bulunmasını’ ister. Amaç azınlığı koruma bahanesiyle Yunan askerini bölgeye sokmaktır. Eftim, Fener Patrikhanesinin bu talimatlarını sert şekilde reddeden bir beyanname yayımlar. Beyannamesinde özetle “mezheplerinin şerre alet edildiğini, Türk oldukları halde, aslında yunanmış gibi lanse edilerek aslına dönmelerinin istendiği, halkı ve mezhepleri birbirine kışkırtarak sanki azınlıkmışız ve zulme uğruyormuşuz iddiasıyla bizi şikayetçi ve hakkı savunulması gerekenler olarak göstermeye çalışmaktadırlar” ifadeleriyle Anadolu’daki Hıristiyanların baskı altında olduklarını kesin bir dille reddeder. “Halis Türk ve Türk evlatları olduğumuzu adet, töre, kültür, ve her halimizle bunu ispat etmekteyiz.” diyerek Türklüğüne vurgu yapar ve Patrikhanenin Din ve Milliyeti birbirine karıştırdığını söyler. “Biz Yunanlı değiliz, şanlı Türk evlatlarıyız” diyen Eftim hakkında bu dönemde yakalama kararı çıkar.
Papa Eftim, delege olmadığı halde Sivas Kongresi’ne katılır. Dönüşte Keskin’de bir miting düzenleyerek İstanbul Hükümetini tanımadığını ve yalnız Mustafa Kemal Paşa’dan emir alacağını bildirir. Hakkındaki yakalama kararı Keskin Kaymakamı Avni Bey tarafından yerine getirilmez. Anadolu’daki Ortodoks vatandaşlarımızı din kisvesiyle kışkırtmaya çalışan Fener Rum Patrikhanesi engel olmak için vaazlar verir, yazılar yazar. Emperyalist işgalcilerin maşası olan Fener Papazlarıyla sürekli mücadele halindedir. Karadeniz bölgesinde yaşanan Pontus olaylarının Anadolunun çeşitli yerlerinde yaşanmasından endişe eden Papa Eftim Anadolu’yu dolaşmaya başlar. Gezdiği heryerde Fener Rum Patrikhanesinin zararlı faaliyetlerini ve milli mücadelenin desteklenmesi gerektiğini anlatır.
Papa Eftim ve ona tabii Türk Ortodoksları için artık Anadolu’da bir Türk Ortodoks Patrikhanesi’nin kurulması zaruri hale gelmişti. 1922 yılında Kayseri’de Türk Ortodoks Kilisa Kongresini topladı. Kongrede Fener Rum Patrikhanesi’nin tanınmayacağı, bağımsız bir Türk Ortodoks Patrikhanesi kurulacağı ve Papa Eftim’e “Anadolu Ortodoksları Umumi Vekili” payesinin verileceği Türk Ortodokslarının anadili Türkçe olduğundan dolayı İncil’in Türkçe okunması ve kiliselerde Türkçe vaazlar verilmesi gerektiği tüm Ortodoks kiliselerine bildirilmesi kararlaştırıldı. Cumhuriyetin ilanıyla Papa Eftim, Kayseri’deki Türk Ortodoks Patrikhanesini İstanbul’a taşıyarak Fener Papazları ile olan mücadelesine devam eder. Lozan görüşmeleri devam ederken Papa Eftim Ankara’ya çağırdığı yabancı gazetecilere Fener Patrikhanesi’nin yaptığı asılsız propagandaların iç yüzünü anlatmış, Anadolu’da yaşanan hadiselerden Hıristiyanların da zarar gördüğünü buna sebep olanın da Fener Patrikhanesi olduğunu ifade etmiştir. 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi açılırken, hocaların yanında Papa Eftim’de duaları ile eşlik edecek kadar vatanını seven bir kişiliğe sahipti. Adını Zeki Erenerol olarak Türkleştiren Papa Eftim’in cemaati Mübadele politikası sonrası Yunanistan’a gönderilse de Papa Eftim’in ailesi mübadeleden muaf olmuştur. Çocuklarının adlarını, kendi deyimiyle “öz türk adları” ile değiştiren “15 yaşındaki oğlum yorgo bugün Turgut olmuştur. 8 yaşındaki ikinci oğlum aris şimdi Selçuk ismini taşıyor. Marika ismindeki kızımın Yıldız, kızım Polina’nın adı da Günaydın’dır. Çocuklarıma öz Türk adı koyarak diğer türk ortodokslarına örnek olmak istedim (Cumhuriyet, 30 kasım 1934)” diyen Türk Ortodoks.
Papa Eftim, fener patrikhanesinin yıkıcı eylemlerine karşı geldiği için ‘Türk dostu’ olmakla itham edilerek aforoz edildiğinde verdiği efsane cevaba değinmeden geçemeyeceğim. “Ben Türk dostu değilim, Türk oğlu Türk Eftim’im” diyordu. Milli mücadeleye ve Kuvayı milliyecilere silah ve maddi yardımda bulunmuştur.
Ayrıca Papa Eftim’in İstiklal Madalyası da bulunmaktadır. Mustafa Kemal savaş sonrası Papa Eftim için ‘Bu memlekete bir ordu kadar hizmet etmiştir’ demiştir. Ve bu söz bugün mezarında yazılıdır.
Alparslan Türkeş’in her İstanbul’a gelişinde Papa Eftim’i mutlaka ziyaret ettiğini anlatan Papa Eftim’in torunu Sevgi Erenerol; Türk siyasi hayatında en büyük desteği Alparslan Türkeş ten gördüklerini beyan eder.
Büyük Taarruzun 100. yılında, Mustafa Kemal ATATÜRK ve kıymetli şehitlerimizi ayrıca silah arkadaşlarıyla adı milli mücadele tarihine altın harflerle yazılacak Papa Eftim’i saygı ve sevgiyle anıyoruz.
